Siemens TIA Portal’da TON (Generate On-Delay) Komutu ve Örnekler
Siemens TIA Portal’da PLC programlamada kullanılan TON (Generate On-Delay) komutu, giriş sinyalinin pozitif kenarını algıladıktan sonra belirli bir süre (PT) bekleyerek çıkışı aktif hale getiren bir zamanlayıcıdır. Motor ısınma süreleri, proses başlangıç gecikmeleri ve güvenli başlatma gibi uygulamalarda sıkça kullanılır. Bu makalede, TON komutunun çalışma mantığını, avantajlarını, risklerini ve kullanım senaryolarını örneklerle açıklayacağız. Tüm bilgiler Siemens Industry Online Support’tan doğrulanmıştır.
1. TON (Generate On-Delay) Komutu Nedir?
TON (Timer On-Delay), giriş sinyalinde (IN) "0"dan "1"e geçiş (pozitif kenar) algıladığında zaman sayımını başlatır ve belirlenen süre (PT) dolduğunda çıkışı (Q) "1" yapar. Giriş sinyali "1" olduğu sürece çıkış aktif kalır; giriş "0" olduğunda ise çıkış ve zamanlayıcı sıfırlanır.
2. TON Komutunun Detaylı Açıklaması
TON komutunun işleyişini ve parametrelerini detaylıca inceleyelim:
2.1. TON Komutunun Çalışma Prensibi
Giriş sinyali "0"dan "1"e geçtiğinde zamanlayıcı çalışır, PT süresi dolduğunda çıkış aktif olur. Giriş sinyali kesildiğinde çıkış anında sıfırlanır.
---[I0.0]----[TON]----(Q0.0)---
PT: T#5s
DB1.MyTON
Açıklama: I0.0 aktif olduğunda 5 saniye sonra Q0.0 "1" olur.
2.2. Parametreler
- IN: Başlatma sinyali (BOOL)
- PT: Gecikme süresi (TIME, örn. T#10s)
- Q: Çıkış sinyali (BOOL)
- ET: Geçen süre (TIME)
3. TON ile Diğer Zamanlayıcıların Farkları
TON, diğer zamanlayıcılarla farklı işlevlere sahiptir:
| Özellik | TON | TP | TOF |
|---|---|---|---|
| Tetikleme | Giriş 1 olduğunda | Pozitif kenar | Giriş 0 olduğunda |
| Çıkış Zamanı | PT sonrası 1 | Anında 1, PT sonrası 0 | PT sonrası 0 |
| Kullanım | Gecikmeli başlatma | Kısa süreli sinyal | Gecikmeli kapatma |
4. TON Komutu Ne Zaman Kullanılmalı?
TON şu durumlarda idealdir:
- Motor veya sistemlerin gecikmeli başlatılması (örn. ısınma süreleri).
- Güvenlik için zaman kontrollü işlemler.
- Proseslerde sıralı gecikmeler.
5. Pratik Örnekler
TON komutunun kullanımını örneklerle inceleyelim:
Örnek 1: Gecikmeli Motor Çalıştırma
---[I0.0]----[TON]----(Q0.0)---
PT: T#10s
DB1.MyTON
Açıklama: I0.0 basıldığında 10 saniye sonra motor (Q0.0) çalışır.
Örnek 2: Fanın Gecikmeli Açılması
---[I0.1]----[TON]----(Q0.1)---
PT: T#30s
DB2.MyTON
Açıklama: I0.1 aktif olduğunda 30 saniye sonra fan (Q0.1) açılır.
Örnek 3: Gecikmeli Pompa Çalıştırma
---[I0.2]----[TON]----(Q0.2)---
PT: T#5s
DB3.MyTON
Açıklama: I0.2 aktif olduğunda 5 saniye sonra pompa (Q0.2) çalışır.
6. Avantajlar
TON komutunun sunduğu faydalar:
- Güvenilir gecikme ile sistem başlatma.
- Hassas zaman kontrolü.
- Giriş kesildiğinde anında sıfırlama.
7. Dikkat Edilmesi Gerekenler
TON kullanırken şu noktalara dikkat edin:
- Yanlış PT: Süre prosesle uyumsuzsa arıza oluşabilir. Çözüm: PT’yi test edin.
- IEC_TIMER Çakışması: Aynı zamanlayıcı birden fazla yerde kullanılırsa hata verir. Çözüm: Benzersiz IEC_TIMER tanımlayın.
- Veri Bozulması: TON çalışırken PT/ET değiştirilirse işlev bozulur. Çözüm: Sistemi güvenli durumda tutun.
8. Yeni Başlayanlar İçin İpuçları
TON’u etkili kullanmak için:
- ET ile geçen süreyi izleyin:
"Timer_DB".ElapsedTime
- PLCSIM ile simülasyon yapın.
- Debounce için ek gecikme ekleyin (100-200ms).
9. Sonuç
TON (Generate On-Delay) komutu, TIA Portal’da gecikmeli çıkış sinyalleri için güçlü bir araçtır. Motor kontrolü, proses gecikmeleri ve güvenlik uygulamalarında etkilidir. PT süresini doğru ayarlayarak ve IEC_TIMER yönetiminde dikkatli olarak projelerinizde güvenle kullanabilirsiniz! Görüşlerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.
Yorumlar
Yorum Gönder