PLC programlamada counter (sayıcı), belirli bir olayın kaç kez gerçekleştiğini takip etmek veya bu sayıya göre çıkış kontrolü yapmak için kullanılır. Siemens TIA Portal’da S7-1200 ve S7-1500 serisi PLC’lerde counter’lar kolayca uygulanır. Bu makale, counter’ların temel yapısını ve kullanımını yüzeysel olarak tanıtır.
Counter Nedir?
Counter’lar, TIA Portal’da belirli olayları saymak için kullanılan talimatlardır. Üç ana tipi vardır:
- CTU (Up Counter): Artan sayıcı; yalnızca yukarı doğru sayar.
- CTD (Down Counter): Azalan sayıcı; yalnızca aşağı doğru sayar.
- CTUD (Up-Down Counter): Çift yönlü sayıcı; hem artar hem azalır.
Counter Parametreleri ve Mantığı
Counter’lar şu temel parametrelerle çalışır:
| Parametre | Açıklama |
|---|---|
| CU | Artırma girişi (CTU ve CTUD için, pozitif kenar) |
| CD | Azaltma girişi (CTD ve CTUD için, pozitif kenar) |
| R | Reset girişi (CV’yi sıfırlar) |
| LD | Load girişi (CV’yi PV’ye ayarlar, CTD ve CTUD için) |
| PV | Hedef veya başlangıç değeri |
| Q | Çıkış (CTU: CV ≥ PV, CTD: CV ≤ 0) |
| QU/QD | CTUD için çıkışlar (QU: CV ≥ PV, QD: CV ≤ 0) |
| CV | Güncel sayım değeri |
Çalışma Mantığı:
- CTU: CU girişinde pozitif kenar algılandığında CV artar; CV ≥ PV olduğunda Q aktif olur.
- CTD: CD girişinde pozitif kenar algılandığında CV azalır; CV ≤ 0 olduğunda Q aktif olur.
- CTUD: CU ile CV artar, CD ile azalır; QU (CV ≥ PV) ve QD (CV ≤ 0) çıkışları durum belirtir.
CTU, CTD ve CTUD Arasındaki Farklar
| Özellik | CTU (Count Up) | CTD (Count Down) | CTUD (Up-Down) |
|---|---|---|---|
| Sayı Yönü | Artan | Azalan | İki Yönlü |
| Çıkışlar | Q (CV ≥ PV) | Q (CV ≤ 0) | QU (CV ≥ PV), QD (CV ≤ 0) |
| Reset/Load | R (CV = 0) | LD (CV = PV) | R (CV = 0), LD (CV = PV) |
Örnekler
Örnek: Ürün Sayma Sistemi
Amaç: Konveyörde 10 ürün sayıldığında LED yakmak.
Giriş/Çıkışlar:
- I0.0: Sensör (NO)
- I0.1: Reset Butonu (NO)
- Q0.0: LED
Ladder Kodu:
Network 1:
---[I0.0]----[CTU]----
PV: 10 Q: Q0.0
DB1.MyCTU
---[I0.1]----[R]-------
DB1.MyCTU
Örnek Senaryolar:
| Sensör Tetikleme | CV (Güncel Değer) | Q0.0 (LED) |
|---|---|---|
| 5 | 5 | 0 (FALSE) |
| 10 | 10 | 1 (TRUE) |
| Reset sonrası 0 | 0 | 0 (FALSE) |
Açıklama:
- Her sensör tetiklenmesinde (I0.0 pozitif kenar) CV 1 artar.
- CV ≥ 10 olduğunda Q0.0 aktif olur ve LED yanar.
- Reset butonuna (I0.1) basıldığında CV sıfırlanır.
TIA Portal’da Counter Ekleme Adımları:
- Blok Oluşturun: Project Tree > Program Blocks > Add New Block.
- Counter Seçin: Ladder’da Instructions > Counters > CTU/CTD/CTUD.
- Parametreleri Girin: CU/CD, PV ve R’yi tanımlayın.
Avantajlar
- Basitlik: Counter’lar, olay sayımı için kolay bir çözüm sunar.
- Esneklik: Farklı tiplerle (CTU, CTD, CTUD) çeşitli senaryolara uyar.
- Kontrol: Hedef değer (PV) ile çıkış kontrolü sağlar.
Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Kenar Algılama: Sayma için giriş sinyali darbe (pulse) olmalıdır; sürekli 1 ise sayım değişmez.
- Sıfırlama Hatası: Reset (R) aktifken sayım girişleri etkisizdir.
- PV Doğruluğu: Hedef değer (PV) doğru tanımlanmazsa çıkış aktif olmaz.
Uygulamalar
- CTU: Üretim hattında ürün sayımı.
- CTD: Depoda stok azaltma takibi.
- CTUD: Dinamik envanter yönetimi.
İpuçları
- Reset Kullanımı: R ile sayacı sıfırlayın; özellikle sistem başlangıcında kullanışlıdır.
- Dinamik PV: PV’yi dinamik olarak değiştirmek için MOV komutu kullanın.
- Hata Ayıklama: Sayı artmıyorsa sinyalin darbe olduğundan ve reset’in pasif olduğundan emin olun.
Sonuç
TIA Portal’da counter’lar, PLC programlamada olay sayımı için temel bir araçtır. CTU artan, CTD azalan ve CTUD çift yönlü sayım sağlar. Instructions > Counters menüsünden kolayca eklenip kullanılabilir. Bu temel bilgilerle, sistemlerinizi saymaya hazırlayabilirsiniz!
Ek Kaynaklar: Siemens S7-1200/S7-1500 Dokümantasyonu
Yorumlar
Yorum Gönder