Siemens TIA Portal’da Start Off-Delay Timer (TOF) Komutu
PLC programlamada Start Off-Delay Timer (TOF), Siemens TIA Portal’da Ladder Diagram (LD) ile kullanılan bir gecikmeli zamanlayıcıdır. Negatif sinyal kenarı (1 → 0) ile tetiklenerek giriş sinyali kesildiğinde çıkışı belirli bir süre daha aktif tutar. Fan kontrolünden aydınlatma sistemlerine kadar otomasyonda sıkça kullanılır. Bu makalede, TOF komutunun çalışma mantığını, parametrelerini ve pratik örneklerini detaylıca inceleyeceğiz. Tüm bilgiler Siemens Industry Online Support’tan doğrulanmıştır.
1. Start Off-Delay Timer (TOF) Nedir?
TOF, bir IEC zamanlayıcısıdır ve giriş sinyalinin negatif kenarıyla (RLO 1 → 0) tetiklenerek PT süresi boyunca çıkışı (Q) 1 tutar. Süre dolmadan giriş tekrar aktif olursa sıfırlanır.
2. TOF Komutunun Detaylı Açıklaması
TOF’un işleyişini ve parametrelerini inceleyelim:
2.1. Çalışma Mantığı
Giriş sinyali aktifken Q = 1’dir; negatif kenar algılandığında zamanlayıcı başlar ve PT süresi boyunca Q = 1 kalır. Süre dolunca Q = 0 olur.
IN: |‾‾‾‾‾|___|
Q: |‾‾‾‾‾‾‾‾|___|
2.2. Parametreler
| Parametre | Veri Tipi | Açıklama |
|---|---|---|
| PT | TIME (S7-1200), LTIME (S7-1500) | Zaman süresi (örn: T#5s) |
| IEC Timer | IEC_TIMER, TOF_TIME | Zamanlayıcı yapısı (DB veya Static) |
3. TOF ile TON ve TP’nin Farkları
TOF, diğer zamanlayıcılarla nasıl ayrılır?
| Özellik | TOF | TON | TP |
|---|---|---|---|
| Tetikleme | Negatif kenar | Pozitif kenar | Pozitif kenar |
| Çıkış | Giriş kesildikten sonra | Süre sonunda | Darbe süresince |
| Giriş Değişimi | Sıfırlanır (tekrar 1 olursa) | Sıfırlanır (0 olursa) | Etkisiz |
4. TOF Ne Zaman Kullanılmalı?
TOF şu durumlarda idealdir:
- Gecikmeli kapatma (örn: fanın stop sonrası çalışması).
- Süre kontrollü sistemler (örn: aydınlatma).
- Giriş kesintisine bağlı işlemler.
5. Pratik Örnekler
TOF’u Ladder ile inceleyelim:
Örnek 1: Fanın 5 Saniye Gecikmeli Durması
---[I0.0]----[TOF]----
PT: T#5s Q: Q0.0
DB1.MyIEC_TIMER
Açıklama: Start (I0.0) aktifken fan (Q0.0) çalışır; bırakıldığında 5 saniye daha çalışır.
Örnek 2: Aydınlatmada Gecikmeli Kapanma
---[I0.1]----[TOF]----
PT: T#10s Q: Q0.1
DB2.MyTOF
Açıklama: Işık (I0.1) kapandığında lamba (Q0.1) 10 saniye daha yanar.
Örnek 3: Konveyör Temizleme
---[I0.2]----[TOF]----
PT: T#15s Q: Q0.2
DB3.MyIEC_TIMER
Açıklama: Stop (I0.2) sonrası temizleme (Q0.2) 15 saniye sürer.
6. Avantajlar
TOF’un sunduğu faydalar:
- Gecikmeli kapatma kolaylığı.
- Giriş kesintisine duyarlılık.
- Esnek sistem entegrasyonu.
7. Dikkat Edilmesi Gerekenler
TOF kullanırken şu risklere dikkat edin:
- Kenar Algılama Hatası: IN sürekli 0 ise çalışmaz. Çözüm: Negatif kenar sağlayın.
- Veri Bozumu: PT veya Timer’a müdahale bozulmaya yol açar. Çözüm: Güvenli durumda müdahale edin.
- Ağ Konumu: TOF ağ sonunda olmalı. Çözüm: Lojik sırasını kontrol edin.
8. Yeni Başlayanlar İçin İpuçları
TOF’u etkili kullanmak için:
- PLCSIM ile test edin.
- PT’yi doğru formatta girin (örn: T#5s).
- Basit başlayın:
---[I0.0]----[TOF]---- // 5 saniye gecikme
9. Sonuç
Start Off-Delay Timer (TOF), PLC’de gecikmeli kapatma işlemleri için güçlü bir araçtır. TIA Portal’da Ladder ile kolayca uygulanan TOF, fan kontrolü, aydınlatma sistemleri ve konveyör temizleme gibi senaryolarda etkilidir. Negatif kenar algılama ve giriş bağımlı yapısıyla, otomasyon projelerinizde güvenilir çözümler sunar. Simülasyon yaparak TOF’u öğrenin ve sistemlerinize entegre edin! Görüşlerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.
Yorumlar
Yorum Gönder