PLC programlamada karşılaştırma komutları, iki değeri analiz ederek sistemin karar verme mekanizmasını yönetir. Siemens TIA Portal’da, S7-1200 ve S7-1500 serisi PLC’lerde kullanılan bu komutlar, otomasyon sistemlerinde verilerin belirli koşullara göre değerlendirilmesini ve buna bağlı kontrol işlemlerinin gerçekleştirilmesini sağlar. Sensör verileri, sıcaklık ölçümleri veya sayaç değerleri gibi bilgileri işlemek için temel bir araçtır. Bu makalede, karşılaştırma komutlarının temel mantığını, kullanım senaryolarını ve TIA Portal’da nasıl uygulandığını detaylıca ele alacağız.
Karşılaştırma Komutları Nedir?
Karşılaştırma komutları, iki değeri kıyaslayarak mantıksal bir sonuç (TRUE/1 veya FALSE/0) üreten talimatlardır. TIA Portal’da bu sonuçlar, programın diğer kısımlarında kontrol kararları için kullanılır. Örneğin, bir sensör verisinin belirli bir eşik değeri aşması durumunda karşılaştırma sonucu “1” olur ve bu durum bir alarmı tetikleyebilir. Karşılaştırma işlemleri, sayısal ve string türündeki veriler üzerinde yapılabilir.
Temel Karşılaştırma Komutları:
- Eşitlik (CMP ==): İki değer birbirine eşit mi?
- Eşit Değil (CMP <>): İki değer birbirinden farklı mı?
- Büyüktür (CMP >): Bir değer diğerinden büyük mü?
- Küçüktür (CMP <): Bir değer diğerinden küçük mü?
- Büyük veya Eşit (CMP >=): Bir değer diğerine eşit veya büyük mü?
- Küçük veya Eşit (CMP <=): Bir değer diğerine eşit veya küçük mü?
- Aralık Kontrolü (IN_RANGE): Değer belirli bir aralıkta mı?
- Aralık Dışı (OUT_RANGE): Değer belirli bir aralığın dışında mı?
Karşılaştırma Komutlarının Parametreleri ve Mantığı
Karşılaştırma komutları, iki giriş değerini (IN1 ve IN2) karşılaştırır ve bir çıkış sinyali üretir. Temel parametreler şunlardır:
| Parametre | Açıklama |
|---|---|
| IN1 | Karşılaştırılacak ilk değer (ör. sensör verisi) |
| IN2 | Karşılaştırılacak ikinci değer (ör. eşik değeri) |
| Çıkış | Karşılaştırma sonucu (TRUE/1 veya FALSE/0) |
| OK/NOT_OK | Değerlerin geçerliliğini kontrol eder (isteğe bağlı) |
Çalışma Mantığı:
- Karşılaştırıcı, IN1 ve IN2 değerlerini verilen operatöre göre kıyaslar (ör. >, <, ==).
- Sonuç TRUE ise çıkış “1”, FALSE ise “0” olur.
- Aralık kontrolü (IN_RANGE) için: LowerLimit ≤ Value ≤ UpperLimit koşulu kontrol edilir.
Örnek Karşılaştırma Diyagramı:
Sicaklik: 85°C
Eşik: 80°C
CMP >: |‾‾‾‾‾|___ (TRUE, Çıkış = 1)
Örnekler
Örnek 1: Sıcaklık İzleme ve Alarm Sistemi
Amaç: Sıcaklık 80°C’yi geçerse fanı çalıştır ve alarmı tetikle.
Giriş/Çıkışlar:
- IW0: Sıcaklık Sensörü (Analog Giriş)
- Q0.0: Fan
- Q0.1: Alarm
Ladder Kodu:
Network 1:
---[IW0]----[CMP >]----(Q0.0)----
80°C
---[IW0]----[CMP >]----(Q0.1)----
80°C
Structured Text (ST) Kodu:
IF "Sicaklik" > 80 THEN
"Fan" := TRUE;
"Alarm" := TRUE;
END_IF;
Örnek Senaryolar:
| IW0 (Sıcaklık) | Karşılaştırma | Sonuç (Çıkış) |
|---|---|---|
| 85°C | 85 > 80 | 1 (TRUE) |
| 80°C | 80 > 80 | 0 (FALSE) |
| 75°C | 75 > 80 | 0 (FALSE) |
Açıklama:
- Sıcaklık (IW0) 80°C’yi geçtiğinde karşılaştırma sonucu “1” olur.
- Bu sonuç “1” olduğunda fan (Q0.0) çalışır ve alarm (Q0.1) tetiklenir.
Örnek 2: Depo Doluluk SeviyesiKontrollü
Amaç: Depo doluluk seviyesi 500 birimi geçtiğinde uyarı ver.
Giriş/Çıkışlar:
- IW2: Doluluk Sensörü (Analog Giriş)
- Q0.2: Uyarı Göstergesi
Ladder Kodu:
Network 1:
---[IW2]----[CMP >=]----(Q0.2)----
500
Örnek Senaryolar:
| IW2 (Doluluk) | Karşılaştırma | Sonuç (Çıkış) |
|---|---|---|
| 550 | 550 >= 500 | 1 (TRUE) |
| 500 | 500 >= 500 | 1 (TRUE) |
| 450 | 450 >= 500 | 0 (FALSE) |
Açıklama:
- Doluluk seviyesi (IW2) 500 birime ulaştığında veya geçtiğinde karşılaştırma sonucu “1” olur.
- Bu sonuç “1” olduğunda uyarı göstergesi (Q0.2) aktif olur.
TIA Portal’da Karşılaştırıcı Ekleme Adımları:
- Blok Açın: Project Tree > Program Blocks > Add New Block.
- Karşılaştırıcı Seçin: Ladder’da Instructions > Comparator Operations > CMP.
- Parametreleri Girin: IN1, IN2 ve operatörü tanımlayın.
Avantajlar
- Hızlı Karar Mekanizması: Karşılaştırma sonuçları, koşulların anında değerlendirilmesini sağlar.
- Modülerlik: Karşılaştırma blokları, diğer program bloklarından bağımsız çalışır.
- Güvenilirlik: Kritik eşik değerlerin aşılmasında sistem güvenliğini artırır.
Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Veri Tipi Uyumu: IN1 ve IN2 değerlerinin veri tipleri aynı olmalıdır (ör. INT, REAL).
- Geçerlilik Kontrolü: OK/NOT_OK ile giriş değerlerinin geçerliliğini kontrol edin.
- Hata Ayıklama: Karşılaştırma sonuçlarını izleyerek hataları tespit edin.
Uygulamalar
- Üretim Hatları: Kalite kontrol için boyut karşılaştırması.
- Enerji Yönetimi: Tüketim sınırlarını aşınca alarm tetikleme.
- Akışkan Kontrolü: Seviye sensörü ile vana açma/kapama.
İpuçları
- Simülasyon: TIA Portal’da PLCSIM ile karşılaştırma sonuçlarını test edin.
- Aralık Kontrolü: IN_RANGE ile değerlerin belirli bir aralıkta olup olmadığını kontrol edin.
- Structured Text Kullanımı: Daha karmaşık mantıklar için ST dilini tercih edin.
- Eğitim Kaynakları: Karşılaştırma komutlarını öğrenmek için şu videoları izleyebilirsiniz:
Sonuç
Siemens TIA Portal’da karşılaştırma komutları, otomasyon sistemlerinin dinamik ve güvenilir çalışmasını sağlayan temel yapı taşlarıdır. Bu komutlar, iki veri arasında karşılaştırma yaparak şarta dayalı enerji geçişine izin verir ve otomasyon süreçlerinde kritik kararların alınmasında önemli bir rol oynar. Bu makalede, karşılaştırma komutlarının temel mantığı, kullanım senaryoları ve örnek uygulamaları ele alındı. Programlamaya yeni başlayanlar için bu kavramları anlamak, daha karmaşık kontrol mantıklarına geçişte sağlam bir temel oluşturur. TIA Portal’da bu komutları deneyimleyerek, otomasyon projelerinizde daha etkili çözümler geliştirebilirsiniz.
Ek Kaynaklar: Siemens S7-1200/S7-1500 Dokümantasyonu
Yorumlar
Yorum Gönder