Siemens TIA Portal’da Pozitif Kenar Algılama Komutları
Siemens TIA (Totally Integrated Automation) Portal, endüstriyel otomasyon projelerinde PLC (Programlanabilir Lojik Kontrolör) programlamayı destekleyen güçlü bir platformdur. TIA Portal’da kullanılan P_TRIG (Pozitif Sinyal Kenarını Sorgulama) komutu, RLO (Result of Logic Operation) değerinde "0"dan "1"e yükselen kenarı algılayarak belirli bir çıkışı bir tarama döngüsü boyunca "1" yapmak için tasarlanmıştır. Buton tetikleme, sensör algılama veya tek seferlik işlemler gibi senaryolarda kullanılan bu komut, Ladder Diyagramı (LAD) ve Structured Text (STL) dillerinde etkilidir. Bu makalede, P_TRIG komutunun çalışma prensibi, parametreleri, kullanım örnekleri ve pratik ipuçları detaylı bir şekilde ele alınacaktır.
1. P_TRIG Komutu Nedir?
P_TRIG (Positive Transition Trigger), RLO’da "0"dan "1"e yükselen kenarı (pozitif kenar) algılar ve çıkış parametresi Q’yu bir tarama döngüsü boyunca "1" yapar. Bu, tek seferlik tetiklemeler için idealdir. Komut, üç temel parametreye sahiptir:
- CLK: İzlenen giriş sinyali (RLO).
- Operand: Önceki RLO durumunu saklayan kenar bellek biti (Edge Memory Bit).
- Q: Pozitif kenar tespit edildiğinde "1" olan çıkış.
Matematiksel Model: Pozitif kenar, RLO’nun durumu şu şekilde ifade edilir: CLK_current ∧ ¬CLK_previous = 1.
2. Parametreler ve Bellek Alanları
P_TRIG komutunun parametreleri ve desteklenen bellek alanları şöyledir:
| Parametre | Bildirim | Veri Tipi | Bellek Alanı (S7-1200/S7-1500) | Açıklama |
|---|---|---|---|---|
| CLK | Input | BOOL | I, Q, M, D, L veya sabit | İzlenen RLO sinyali |
| Operand | InOut | BOOL | M, D | Kenar bellek biti (önceki RLO’yu saklar) |
| Q | Output | BOOL | I, Q, M, D, L | Pozitif kenar sonucu (1: kenar var, 0: yok) |
Not: Operand, her P_TRIG komutu için benzersiz olmalı ve genellikle M veya DB alanlarında saklanmalıdır.
3. Nasıl Çalışır?
P_TRIG komutu, RLO’nun durumunu karşılaştırarak pozitif kenarı algılar:
- Mevcut Tarama: CLK’nın anlık durumu okunur.
- Önceki Tarama: Operand’den önceki CLK durumu alınır.
- Karşılaştırma: CLK = 1 ve Operand = 0 ise Q = 1 (pozitif kenar).
- Güncelleme: Operand, mevcut CLK ile güncellenir.
Zamanlama Diyagramı:
CLK: 0 ────┐ ┌─── 0 ────┐ ┌───
└──┘ └──┘
Operand: 0 ─────── 0 ─── 1 ─────── 1
Q: 0 ─────── 1 ─── 0 ─────── 0
Açıklama: Q, yalnızca yükselen kenarda bir tarama döngüsü için "1" olur.
4. Pratik Örnekler
P_TRIG komutunun kullanımını anlamak için aşağıdaki senaryolar incelenebilir:
Örnek 1: Buton ile Tek Seferlik Tetikleme
Senaryo: I0.0 (buton) basıldığında Q0.0 bir tarama döngüsü için aktif olur.
|--[ I0.0 ]--[ P_TRIG ]--( Q0.0 )--|
| CLK: I0.0 |
| Operand: Tag_M |
| Q: Q0.0 |
STL Kodu:
IF P_TRIG(CLK := I0.0, Operand := Tag_M) THEN
Q0.0 := TRUE;
END_IF;
Açıklama: I0.0 "1"e geçtiğinde Q0.0 bir döngü için "1" olur.
Örnek 2: Programa Yönlendirme
Senaryo: I0.1 (sensör) pozitif kenar yaptığında program CAS1 etiketine atlar.
|--[ I0.1 ]--[ P_TRIG ]--( Q0.1 )--|
| CLK: I0.1 |
| Operand: DB1.DBX0.0 |
| Q: Q0.1 |
|--[ Q0.1 ]----(JMP CAS1)--
STL Kodu:
IF P_TRIG(CLK := I0.1, Operand := DB1.DBX0.0) THEN
GOTO CAS1;
END_IF;
Açıklama: Sensör sinyali yükseldiğinde program CAS1 etiketine atlar.
5. Avantajlar
P_TRIG komutu şu avantajları sunar:
- Hassasiyet: Yükselen kenarı doğru bir şekilde algılar.
- Tek Seferlik Tetikleme: Sürekli sinyalleri tek olaya indirger.
- Kolaylık: Basit bir yapı ile karmaşık işlemleri tetikler.
6. Dikkat Edilmesi Gerekenler
P_TRIG komutunu kullanırken şu noktalara dikkat edilmelidir:
- Kenar Bellek Çakışması: Operand birden fazla P_TRIG komutunda kullanılırsa tetikleme hatalı olur; benzersiz bitler atayın.
- Geçici Bellek: L (lokal) alanlar yerine M veya DB kullanın; lokal bellek sıfırlanabilir.
- Döngü Bağımlılığı: Komutun her tarama döngüsünde çalışması için OB1 gibi döngüsel bloklarda kullanın.
7. Uygulama Senaryoları
P_TRIG komutu aşağıdaki alanlarda yaygın kullanılır:
- Başlat/Durdur Kontrolü: Butonla motor başlatma.
- Sensör Tespiti: Ürün sayımı veya hareket algılama.
- Tek Seferlik Görevler: Bakım rutini tetikleme.
8. Yeni Başlayanlar İçin İpuçları
P_TRIG komutunu etkili kullanmak için:
- Simülasyon: TIA Portal PLCSIM ile sinyal geçişlerini test edin.
- DB Yönetimi: Kenar bellek bitlerini veri bloklarında organize edin.
- Başlangıç Reset: OB100’de kenar bitlerini sıfırlayın.
- Dokümantasyon: Kodları yorum satırlarıyla açıklayın.
9. Sonuç
TIA Portal’da P_TRIG (Pozitif Sinyal Kenarını Sorgulama) komutu, sinyal yükselişlerini algılamada güçlü bir araçtır. Doğru bellek yönetimi ve döngüsel çalıştırma ile motor kontrolü, sayım veya bakım gibi uygulamalarda yüksek verimlilik sağlar. Bu rehberdeki örnekler ve ipuçlarıyla, PLC programlamada pozitif kenar tetiklemeyi etkin bir şekilde uygulayabilirsiniz. Daha fazla bilgi için Siemens Industry Online Support’u ziyaret edebilirsiniz.
Yorumlar
Yorum Gönder