Siemens TIA Portal’da N_TRIG (Negatif Kenar Algılama) Komutu
Siemens TIA (Totally Integrated Automation) Portal, endüstriyel otomasyon projelerinde PLC (Programlanabilir Lojik Kontrolör) programlamayı destekleyen kapsamlı bir platformdur. TIA Portal’da kullanılan N_TRIG (Negatif Sinyal Kenarını Sorgulama) komutu, RLO (Result of Logic Operation) değerinde "1"den "0"a düşen kenarı algılayarak belirli bir çıkışı bir tarama döngüsü boyunca "1" yapmak için tasarlanmıştır. Acil durdurma, olay kaydı veya döngü sonlandırma gibi senaryolarda kullanılan bu komut, Ladder Diyagramı (LAD) ve Structured Text (STL) dillerinde etkilidir. Bu makalede, N_TRIG komutunun çalışma prensibi, parametreleri, kullanım örnekleri ve pratik ipuçları detaylı bir şekilde ele alınacaktır. Tüm bilgiler Siemens Industry Online Support’tan doğrulanmıştır.
1. N_TRIG Komutu Nedir?
N_TRIG (Negative Transition Trigger), RLO’da "1"den "0"a düşen kenarı (negatif kenar) algılar ve çıkış parametresi Q’yu bir tarama döngüsü boyunca "1" yapar. Bu, tek seferlik tetiklemeler için idealdir. Komut, üç temel parametreye sahiptir:
- CLK: İzlenen giriş sinyali (RLO).
- Operand: Önceki RLO durumunu saklayan kenar bellek biti (Edge Memory Bit).
- Q: Negatif kenar tespit edildiğinde "1" olan çıkış.
Matematiksel Model: Negatif kenar, RLO’nun durumu şu şekilde ifade edilir: ¬CLK_current ∧ CLK_previous = 1.
2. Parametreler ve Bellek Alanları
N_TRIG komutunun parametreleri ve desteklenen bellek alanları şöyledir:
| Parametre | Bildirim | Veri Tipi | Bellek Alanı (S7-1200/S7-1500) | Açıklama |
|---|---|---|---|---|
| CLK | Input | BOOL | I, Q, M, D, L veya sabit | İzlenen RLO sinyali |
| Operand | InOut | BOOL | M, D | Kenar bellek biti (önceki RLO’yu saklar) |
| Q | Output | BOOL | I, Q, M, D, L | Negatif kenar sonucu (1: kenar var, 0: yok) |
Not: Operand, her N_TRIG komutu için benzersiz olmalı ve genellikle M veya DB alanlarında saklanmalıdır.
3. Nasıl Çalışır?
N_TRIG komutu, RLO’nun durumunu karşılaştırarak negatif kenarı algılar:
- Mevcut Tarama: CLK’nın anlık durumu okunur.
- Önceki Tarama: Operand’den önceki CLK durumu alınır.
- Karşılaştırma: CLK = 0 ve Operand = 1 ise Q = 1 (negatif kenar).
- Güncelleme: Operand, mevcut CLK ile güncellenir.
Zamanlama Diyagramı:
CLK: 1────┐ ┌────1────┐
└────┘ └────┘
Operand: 1────────1──0────────0
Q: 0────────1──0────────0
Açıklama: Q, yalnızca düşen kenarda bir tarama döngüsü için "1" olur.
4. Pratik Örnekler
N_TRIG komutunun kullanımını anlamak için aşağıdaki senaryolar incelenebilir:
Örnek 1: Programa Yönlendirme
Senaryo: I0.0 (buton) bırakıldığında program CAS1 etiketine atlar.
---[I0.0]---[N_TRIG]----(Q0.0)
CLK: I0.0
Operand: Tag_M
---[Q0.0]----(JMP CAS1)
STL Kodu:
CALL "N_TRIG"
CLK := "I0.0",
Operand := "Tag_M",
Q => "Q0.0";
A "Q0.0";
JC CAS1;
Açıklama: I0.0 "0"a düştüğünde Q0.0 bir döngü için "1" olur ve program CAS1’e atlar.
Örnek 2: Acil Durdurma
Senaryo: I0.1 (acil durdurma) bırakıldığında M10.1 set edilir.
---[I0.1]---[N_TRIG]----(M10.1)
CLK: I0.1
Operand: DB1.DBX0.0
STL Kodu:
CALL "N_TRIG"
CLK := "I0.1",
Operand := "DB1.DBX0.0",
Q => "M10.1";
Açıklama: Acil durdurma bırakıldığında M10.1 bir döngü için "1" olur. Titreşim önlemek için 100-200ms debouncing önerilir.
5. Avantajlar
N_TRIG komutu şu avantajları sunar:
- Hassasiyet: Düşen kenarı doğru bir şekilde algılar.
- Tek Seferlik Tetikleme: Sürekli sinyalleri tek olaya indirger.
- Güvenlik: Durdurma sonrası işlemleri tetiklemede etkilidir.
6. Dikkat Edilmesi Gerekenler
N_TRIG komutunu kullanırken şu noktalara dikkat edilmelidir:
- Kenar Bellek Çakışması: Operand birden fazla N_TRIG komutunda kullanılırsa tetikleme hatalı olur; benzersiz bitler atayın.
- Geçici Bellek: L (lokal) alanlar yerine M veya DB kullanın; lokal bellek sıfırlanabilir.
- Döngü Bağımlılığı: Komutun her tarama döngüsünde çalışması için OB1 gibi döngüsel bloklarda kullanın.
7. Uygulama Senaryoları
N_TRIG komutu aşağıdaki alanlarda yaygın kullanılır:
- Acil Durdurma: Buton bırakıldığında sistem durdurma veya resetleme.
- Olay Kaydı: Cihaz kapandığında zaman damgası kaydetme.
- Döngü Sonlandırma: Süreç tamamlandığında sıfırlama başlatma.
8. Yeni Başlayanlar İçin İpuçları
N_TRIG komutunu etkili kullanmak için:
- Simülasyon: TIA Portal PLCSIM ile sinyal düşüşlerini test edin.
- DB Yönetimi: Kenar bellek bitlerini veri bloklarında organize edin.
- Başlangıç Reset: OB100’de kenar bitlerini sıfırlayın.
- Debounce: Titreşim için 100-200ms zamanlayıcı ekleyin.
9. Sonuç
Siemens TIA Portal’da N_TRIG (Negatif Sinyal Kenarını Sorgulama) komutu, sinyal düşüşlerini algılamada güçlü bir araçtır. Doğru bellek yönetimi ve döngüsel çalıştırma ile acil durdurma, olay kaydı veya döngü sonlandırma gibi uygulamalarda yüksek güvenilirlik sağlar. Bu rehberdeki örnekler ve ipuçlarıyla, PLC programlamada negatif kenar tetiklemeyi etkin bir şekilde uygulayabilirsiniz! Görüşlerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.
Yorumlar
Yorum Gönder