Siemens TIA Portal’da Pozitif Kenar Algılama Komutları
Siemens TIA Portal’da F_TRIG (Negatif Kenar Algılama) Komutu
Siemens TIA (Totally Integrated Automation) Portal, endüstriyel otomasyon projelerinde PLC (Programlanabilir Lojik Kontrolör) programlamayı destekleyen güçlü bir platformdur. TIA Portal’da kullanılan F_TRIG (Negatif Sinyal Kenarını Algılama) komutu, CLK girişinde "1"den "0"a düşen kenarı algılayarak belirli bir çıkışı bir tarama döngüsü boyunca "1" yapmak için tasarlanmıştır. N_TRIG’den farklı olarak, F_TRIG bir fonksiyon bloğu (FB) olarak çalışır ve durum bilgisini bir instance veri bloğunda (DB) saklar. Acil durdurma, süreç sonlandırma veya enerji tasarrufu gibi senaryolarda kullanılan bu komut, Ladder Diyagramı (LAD) ve Structured Text (STL) dillerinde etkilidir. Bu makalede, F_TRIG komutunun çalışma prensibi, parametreleri, kullanım örnekleri ve pratik ipuçları detaylı bir şekilde ele alınacaktır. Tüm bilgiler Siemens Industry Online Support’tan doğrulanmıştır.
1. F_TRIG Komutu Nedir?
F_TRIG (Falling Edge Trigger), CLK girişinde "1"den "0"a düşen kenarı (negatif kenar) algılar ve çıkış parametresi Q’yu bir tarama döngüsü boyunca "1" yapar. N_TRIG’den farklı olarak, F_TRIG bir fonksiyon bloğudur ve önceki CLK durumunu bir instance veri bloğunda (DB) saklar. Komut, dört temel parametreye sahiptir:
- EN: Komutu etkinleştiren giriş (Enable Input).
- ENO: Komutun yürütme durumunu gösteren çıkış (Enable Output).
- CLK: İzlenen giriş sinyali.
- Q: Negatif kenar tespit edildiğinde "1" olan çıkış.
Matematiksel Model: Negatif kenar, CLK’nın durumu şu şekilde ifade edilir: ¬CLK_current ∧ CLK_previous = 1.
2. Parametreler ve Bellek Alanları
F_TRIG komutunun parametreleri ve desteklenen bellek alanları şöyledir:
| Parametre | Bildirim | Veri Tipi | Bellek Alanı (S7-1200/S7-1500) | Açıklama |
|---|---|---|---|---|
| EN | Input | BOOL | I, Q, M, D, L veya sabit | Komutu etkinleştirir (1: aktif, 0: pasif) |
| ENO | Output | BOOL | I, Q, M, D, L | Yürütme durumu (1: başarılı, 0: hata) |
| CLK | Input | BOOL | I, Q, M, D, L veya sabit | İzlenen sinyal |
| Q | Output | BOOL | I, Q, M, D, L | Negatif kenar sonucu (1: kenar var, 0: yok) |
Not: F_TRIG, önceki durumu saklamak için bir instance DB kullanır. Her F_TRIG örneği için benzersiz bir DB atanmalıdır.
3. Nasıl Çalışır?
F_TRIG komutu, CLK girişindeki sinyalin durumunu karşılaştırarak negatif kenarı algılar:
- Etkinleştirme: EN = 1 olduğunda komut çalışır.
- Mevcut Tarama: CLK’nın anlık durumu okunur.
- Önceki Tarama: Instance DB’den önceki CLK durumu alınır.
- Karşılaştırma: CLK = 0 ve önceki durum = 1 ise Q = 1 (negatif kenar).
- Güncelleme: Instance DB, mevcut CLK ile güncellenir.
Zamanlama Diyagramı:
CLK: 1────┐ ┌────1────┐
└────┘ └────┘
DB State: 1────────1──0────────0
Q: 0────────1──0────────0
Açıklama: Q, yalnızca düşen kenarda bir tarama döngüsü için "1" olur.
4. Pratik Örnekler
F_TRIG komutunun kullanımını anlamak için aşağıdaki senaryolar incelenebilir:
Örnek 1: Kombine Sinyal Tespiti
Senaryo: TagIn_1 ve TagIn_2 sinyalleri AND ile birleştiğinde veya TagIn_3 aktifken sinyal düşerse TagOut_Q bir döngü için "1" olur.
---[TagIn_1]---[TagIn_2]--+---[F_TRIG]----(TagOut_Q)
| CLK: CombinedSignal
---[TagIn_3]-------------+ InstanceDB: "F_TRIG_DB"
STL Kodu:
A "TagIn_1";
A "TagIn_2";
O "TagIn_3";
= "CombinedSignal";
CALL "F_TRIG_DB"
EN := TRUE,
CLK := "CombinedSignal",
ENO => "ENO_Status",
Q => "TagOut_Q";
Açıklama: Kombine sinyal düştüğünde TagOut_Q bir döngü için "1" olur.
Örnek 2: Acil Durdurma
Senaryo: I0.1 (acil durdurma) bırakıldığında M10.1 bir döngü için aktif olur.
---[I0.1]---[F_TRIG]----(M10.1)
CLK: I0.1
InstanceDB: "EStop_Edge_DB"
STL Kodu:
CALL "EStop_Edge_DB"
EN := TRUE,
CLK := "I0.1",
ENO => "ENO_Status",
Q => "M10.1";
Açıklama: Acil durdurma bırakıldığında M10.1 bir döngü için "1" olur. Titreşim önlemek için 100-200ms debouncing önerilir.
5. Avantajlar
F_TRIG komutu şu avantajları sunar:
- Yapısal Programlama: Instance DB ile durum saklama, modüler tasarıma olanak tanır.
- Hassasiyet: Düşen kenarı doğru bir şekilde algılar.
- Kontrol: EN/ENO ile koşullu yürütme ve hata yönetimi sağlar.
6. Dikkat Edilmesi Gerekenler
F_TRIG komutunu kullanırken şu noktalara dikkat edilmelidir:
- Instance DB Çakışması: Her F_TRIG örneği için benzersiz bir DB kullanın; aksi halde durum bilgisi bozulur.
- Döngü Bağımlılığı: Komutun her tarama döngüsünde çalışması için OB1 gibi döngüsel bloklarda kullanın.
- ENO Kontrolü: Hataları yakalamak için ENO çıkışını izleyin (örneğin, geçersiz DB adresi).
7. Uygulama Senaryoları
F_TRIG komutu aşağıdaki alanlarda yaygın kullanılır:
- Acil Durdurma: Durdurma butonu bırakıldığında güvenlik rutini başlatma.
- Süreç Sonlandırma: Sensör bir parçanın çıkışını algıladığında sıfırlama.
- Enerji Tasarrufu: Makine boşta kaldığında yardımcı sistemleri kapatma.
8. Yeni Başlayanlar İçin İpuçları
F_TRIG komutunu etkili kullanmak için:
- Simülasyon: TIA Portal PLCSIM ile sinyal düşüşlerini test edin.
- DB İsimlendirme: Anlamlı isimler kullanın (örneğin, "EStop_Edge_DB").
- Modüler Tasarım: F_TRIG’yi fonksiyon bloklarında kapsülleyin.
- Debounce: Titreşim için 100-200ms zamanlayıcı ekleyin.
9. Sonuç
Siemens TIA Portal’da F_TRIG (Negatif Sinyal Kenarını Algılama) komutu, sinyal düşüşlerini algılamada yapılandırılmış bir çözüm sunar. Instance DB kullanımı, modüler programlamayı destekler ve EN/ENO parametreleriyle gelişmiş kontrol sağlar. Bu rehberdeki örnekler ve ipuçlarıyla, PLC programlamada negatif kenar tetiklemeyi etkin bir şekilde uygulayabilirsiniz! Görüşlerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.
Yorumlar
Yorum Gönder