TIA Portal’da counter (sayıcı) talimatları olan CTU (Count Up), CTD (Count Down) ve CTUD (Count Up-Down) kullanarak bir üretim hattı ve depo otomasyonu senaryosu tasarlayacağız. Bu proje, ürün sayımı, stok takibi ve dinamik envanter yönetimini kapsar. Aşağıda, her counter tipinin nasıl kullanıldığını, farklarını ve neden tercih edildiğini detaylıca açıklayacağız.
Proje Senaryosu Nedir?
Bu senaryoda, bir üretim hattında üç temel işlem takip edilmektedir:
- Üretim Hattı Sayımı (CTU): Hattan geçen ürünleri saymak.
- Depo Stok Takibi (CTD): Depodan çıkarılan ürünleri izlemek.
- Gerçek Zamanlı Envanter Yönetimi (CTUD): Ürün ekleme ve çıkarma işlemlerini aynı anda takip etmek.
Amaç: Ürünleri saymak, stok seviyesini kontrol etmek ve stok doluluk/boşluk durumlarında uyarılar üretmek.
Counter’ların Parametreleri ve Mantığı
Projemizde kullanılan counter’ların temel parametreleri ve işleyiş mantığı aşağıdaki gibidir:
| Counter | Parametreler | İşlev |
|---|---|---|
| CTU | CU (artırma), R (sıfırlama), PV (eşik), CV (güncel değer), Q (çıkış) | Pozitif kenar ile CV artar, CV ≥ PV ise Q aktif olur. |
| CTD | CD (azaltma), LD (yükleme), PV (başlangıç), CV (güncel değer), Q (çıkış) | Pozitif kenar ile CV azalır, CV ≤ 0 ise Q aktif olur. |
| CTUD | CU (artırma), CD (azaltma), R (sıfırlama), LD (yükleme), PV (eşik), CV (güncel değer), QU (üst çıkış), QD (alt çıkış) | CU ile CV artar, CD ile azalır; QU (CV ≥ PV), QD (CV ≤ 0) aktif olur. |
Çalışma Mantığı:
- CTU: Ürün geçişlerinde (CU pozitif kenar) CV artar ve eşik değerine (PV) ulaşıldığında Q çıkışı aktif olur.
- CTD: Ürün çıkarılmasında (CD pozitif kenar) CV azalır; sıfır veya altına düştüğünde Q aktif olur.
- CTUD: Hem artış (CU) hem azalış (CD) işlemleri yapar; aynı çevrimde her iki giriş tetiklenirse CV değişmez.
Örnek Zaman Diyagramı (CTUD için):
CU: |‾|__|‾|_____|_____
CD: |_____|‾|__|‾|_____
CV: 0 → 1 → 2 → 1 → 0
QU: ________|‾‾‾‾‾|___ (PV = 2)
QD: _________|‾‾‾‾‾|___ (CV ≤ 0)
CTU, CTD ve CTUD Arasındaki Farklar
| Özellik | CTU (Count Up) | CTD (Count Down) | CTUD (Up-Down) |
|---|---|---|---|
| Sayı Yönü | Artan | Azalan | İki Yönlü |
| Çıkışlar | Q (CV ≥ PV) | Q (CV ≤ 0) | QU (CV ≥ PV), QD (CV ≤ 0) |
| Reset/Load | R (CV = 0) | LD (CV = PV) | R (CV = 0), LD (CV = PV) |
Örnekler
Senaryo: Üretim Hattı ve Depo Otomasyonu
Giriş/Çıkışlar:
- I0.0: Üretim Hattı Sensörü (NO)
- I0.1: Depo Çıkış Sensörü (NO)
- I0.2: Reset Butonu (NO)
- I0.3: Load Butonu (NO – Depo başlangıç stok: 100)
- Q0.0: Paketleme Motoru (CTU, 50 üründe aktif)
- Q0.1: "Stok Dolu" Uyarısı (CTUD, 100 üründe aktif)
- Q0.2: "Stok Boş" Uyarısı (CTUD, 0 üründe aktif)
- Q0.3: "Depo Kritik" Uyarısı (CTD, 20 üründe aktif)
- DB1: CTU_INT (Ürün Sayacı)
- DB2: CTD_INT (Stok Sayacı)
- DB3: CTUD_DINT (Envanter Sayacı)
Ladder Kodu:
Network 1: CTU – Üretim Hattı Sayımı
---[I0.0]----[CTU]----
PV: 50 Q: Q0.0
DB1.CTU_UrunSayac
---[I0.2]----[R]-------
DB1.CTU_UrunSayac
Network 2: CTD – Depo Stok Takibi
---[I0.1]----[CTD]----
PV: 100 Q: Q0.3
DB2.CTD_StokSayac
---[I0.3]----[LD]------
DB2.CTD_StokSayac
Network 3: CTUD – Gerçek Zamanlı Envanter Yönetimi
---[I0.0]----[CTUD]----
PV: 100 QU: Q0.1
DB3.CTUD_Envanter QD: Q0.2
---[I0.1]----[CD]------
DB3.CTUD_Envanter
---[I0.2]----[R]-------
DB3.CTUD_Envanter
Örnek Senaryolar:
| Aşama | CTU CV | CTU Q0.0 | CTD CV | CTD Q0.3 | CTUD CV | CTUD Q0.1 | CTUD Q0.2 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Başlangıç | 0 | 0 | 100 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| 50 Ürün | 50 | 1 | 100 | 0 | 50 | 0 | 0 |
| 20 Çıkış | 50 | 1 | 80 | 0 | 30 | 0 | 0 |
| Depo Kritik | 50 | 1 | 20 | 1 | 30 | 0 | 0 |
| Stok Dolu | 50 | 1 | 20 | 1 | 100 | 1 | 0 |
| Reset | 0 | 0 | 20 | 1 | 0 | 0 | 0 |
Açıklama:
- CTU (Üretim Hattı Sayımı): Her ürün geçişinde (I0.0 pozitif kenar) CV artar. CV ≥ 50 olduğunda Q0.0 aktif olur ve paketleme motoru çalışır. Reset (I0.2) ile sıfırlanır.
- CTD (Depo Stok Takibi): Load (I0.3) ile CV 100’e ayarlanır. Her ürün çıkarılışında (I0.1 pozitif kenar) CV azalır. CV ≤ 20 olduğunda Q0.3 aktif olur ("Depo Kritik").
- CTUD (Envanter Yönetimi): Ürün geçişinde (I0.0) CV artar, ürün çıkarılışında (I0.1) CV azalır. CV ≥ 100 olduğunda Q0.1 ("Stok Dolu"), CV ≤ 0 olduğunda Q0.2 ("Stok Boş") aktif olur. Reset (I0.2) ile sıfırlanır.
Neden Hangi Counter Kullanıldı?
- CTU: Sadece artan sayım gerektiği için (ürün sayma).
- CTD: Sadece azalan sayım gerektiği için (stok azaltma).
- CTUD: Hem artan hem azalan işlemlerin aynı anda gerektiği dinamik sistemler için (envanter yönetimi).
Avantajlar
- CTU: Basit artan sayım ile üretim takibini kolaylaştırır.
- CTD: Azalan sayım ile stok kontrolünü sadeleştirir.
- CTUD: Çift yönlü sayım ile karmaşık sistemleri tek bir yapıya indirger.
Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Kenar Algılama: CU ve CD girişleri sürekli 1 ise sayım değişmez; darbe sinyali kullanılmalıdır.
- Veri Sınırı: CV, veri tipinin sınırlarına ulaştığında (ör. INT için ±32768) değişim durur.
- Tek Kullanım: Aynı sayaç birden fazla yerde çağrılmamalıdır, aksi halde sayım hataları oluşabilir.
- CTUD Çakışması: Aynı çevrimde CU ve CD tetiklenirse CV değişmez.
Uygulamalar
- CTU: İlaç üretiminde tablet sayma.
- CTD: Otomatik satış makinelerinde ürün stok takibi.
- CTUD: Fabrika depolarında dinamik envanter yönetimi.
İpuçları
- Simülasyon: TIA Portal’da PLCSIM ile CV, Q, QU ve QD değerlerini izleyin.
- Veri Tipi: Sayım aralığınıza uygun veri tipi seçin (ör. INT, DINT).
- Hata Ayıklama: Sayaç değişmiyorsa girişlerin darbe sinyali olduğundan ve R/LD’nin pasif olduğundan emin olun.
- Kontrol: TIA Portal’da Watch Table ile CV değerlerini takip edin.
Sonuç
TIA Portal’da counter talimatları, üretim ve depo otomasyonunda güçlü çözümler sunar. Bu projede, CTU ile ürün sayımı, CTD ile stok azaltma ve CTUD ile dinamik envanter yönetimi entegre bir şekilde gerçekleştirildi. Her counter’ın kendine özgü avantajları sayesinde, farklı ihtiyaçlara uygun çözümler üretildi. TIA Portal’da PLCSIM ile test ederek bu sistemi projelerinize uyarlayabilirsiniz.
Ek Kaynaklar: Siemens S7-1200/S7-1500 Dokümantasyonu
Yorumlar
Yorum Gönder