---( )---: Assignment (Atama) Komutu

Siemens TIA Portal, PLC (Programlanabilir Lojik Kontrolör) programlamada kullanılan güçlü bir otomasyon platformudur. Ladder Diagram (LAD) dilinde sıkça kullanılan temel komutlardan biri olan Assignment (Atama) talimatı, mantıksal işlem sonucunu (RLO - Result of Logic Operation) belirli bir operanda aktarmak için tasarlanmıştır. Bu makalede, Assignment komutunun tanımı, çalışma mantığı, kullanım şekilleri, pratik örnekler ve yeni başlayanlar için ipuçları detaylı bir şekilde ele alınacaktır.

1. Assignment Komutu Nedir?

Assignment (Atama) komutu, bir lojik işlemin sonucunu (RLO) doğrudan bir operanda (örneğin çıkış, bellek biti) ayarlayan basit bir talimattır. TIA Portal’da Ladder diyagramında bobin (coil) sembolüyle (`--( )--`) temsil edilir. Çalışma mantığı şu şekildedir:

• RLO = 1 ise, operand 1 olarak ayarlanır.
• RLO = 0 ise, operand 0 olarak sıfırlanır.
• Önemli Not: Assignment, RLO’yu değiştirmez; sadece çıkışa yönlendirir.

Bu komut, giriş sinyallerine bağlı olarak çıkışları kontrol etmek için temel bir yapı taşıdır.

2. Parametreler ve Tanım

Assignment komutunun parametreleri aşağıdaki tabloda özetlenmiştir:

Parametre	Bildirim	Veri Tipi	Bellek Alanı	Açıklama
Operand	Çıkış	BOOL	I, Q, M, D, L	RLO’nun atandığı operand (ör. Q0.0, M10.1)

Operand, mantıksal sonucun yazılacağı adresi temsil eder ve girişten çıkışa doğrudan bir köprü görevi görür.

3. Assignment Komutunun Kullanımı

Assignment, TIA Portal’da farklı programlama dillerinde uygulanabilir. En yaygın kullanım Ladder Diyagramı (LAD) ve Statement List (STL) dillerindedir.

3.1. Ladder Diyagramı (LAD) ile Kullanım

LAD’da Assignment, bir lojik zincirin sonuna eklenen bobin (`--( )--`) ile temsil edilir. Giriş koşullarına göre çıkışı aktif hale getirir veya devre dışı bırakır.

Temel Örnek:

|---[ I0.0 ]----( Q0.0 )---|
    

Açıklama: I0.0 "1" olduğunda Q0.0 "1" olur; I0.0 "0" olduğunda Q0.0 "0" olur.

3.2. Statement List (STL) ile Kullanım

STL’de Assignment, "=" operatörü ile RLO’yu bir operanda atar.

A I0.0    // I0.0 girişini kontrol et
= Q0.0    // Sonucu Q0.0’a ata
    

Açıklama: I0.0’ın durumu doğrudan Q0.0’a yansır.

4. Pratik Örnekler

Assignment komutunun kullanımını anlamak için aşağıdaki endüstriyel senaryolar incelenebilir:

Örnek 1: TagOut_1 Operandının Atanması

Senaryo: TagOut_1 çıkışı şu durumlarda "1" olmalı: TagIn_1 ve TagIn_2 "1" ise veya TagIn_3 "0" ise.

|---[ TagIn_1 ]----[ TagIn_2 ]----( TagOut_1 )----|
|---[/ TagIn_3 ]----------------( TagOut_1 )----|
    

Mantık: (TagIn_1 AND TagIn_2) OR (NOT TagIn_3)

STL Kodu:

A TagIn_1
A TagIn_2
ON TagIn_3    // NOT TagIn_3
O
= TagOut_1
    

Açıklama: TagIn_1 ve TagIn_2 "1" olduğunda veya TagIn_3 "0" olduğunda TagOut_1 aktif olur.

Örnek 2: TagOut_2 Operandının Atanması

Senaryo: TagOut_2 çıkışı şu durumlarda "1" olmalı: TagIn_1, TagIn_2 ve TagIn_4 "1" ise veya TagIn_3 "0" ve TagIn_4 "1" ise.

|---[ TagIn_1 ]----[ TagIn_2 ]----[ TagIn_4 ]----( TagOut_2 )----|
|---[/ TagIn_3 ]----[ TagIn_4 ]----( TagOut_2 )----|
    

Mantık: (TagIn_1 AND TagIn_2 AND TagIn_4) OR (NOT TagIn_3 AND TagIn_4)

STL Kodu:

A TagIn_1
A TagIn_2
A TagIn_4
ON TagIn_3
A TagIn_4
O
= TagOut_2
    

Açıklama: Belirtilen koşullardan herhangi biri sağlandığında TagOut_2 "1" olur.

5. Kullanım Alanları

Assignment komutu, otomasyon sistemlerinde geniş bir yelpazede kullanılır:

• Motor Kontrolü: Giriş şartlarına göre motoru başlatma veya durdurma.
• Aydınlatma Sistemleri: Koşullara bağlı olarak ışıkları açma/kapama.
• Otomatik Kapılar: Sensör sinyallerine göre kapı kontrolü.
• Üretim Hatları: Ürünlerin sıralı hareketini sağlama.
• Geçici Bellek Kontrolü: Mantıksal sonuçları M veya L alanlarında saklama.

6. Önemli Notlar

Assignment komutunu etkili bir şekilde kullanmak için şu noktalar dikkate alınmalıdır:

• RLO’nun Korunması: Assignment, RLO’yu değiştirmez; aynı RLO ile birden fazla çıkış kontrol edilebilir.

Örnek:

A I0.0
= Q0.0    // Q0.0, I0.0’a bağlı
= M10.0   // M10.0 da I0.0’a bağlı
        

• Set/Reset ile Farkı: Assignment her tarama döngüsünde operandı güncellerken, Set/Reset kalıcı bir durum değişikliği yapar.

7. Yeni Başlayanlar İçin Pratik İpuçları

Assignment komutunu öğrenmek isteyenler için öneriler:

• Adım Adım Başlayın: Basit bir giriş-çıkış atamasıyla (ör. I0.0 → Q0.0) pratik yapın.
• Simülasyon Kullanın: TIA Portal’ın simülasyon modunda kodlarınızı test edin.
• Hata Ayıklama: "Monitor" modunda operandların durumunu gerçek zamanlı izleyin.

8. Sonuç

TIA Portal’da Assignment (Atama) komutu, mantıksal işlem sonuçlarını çıkışlara veya bellek alanlarına aktarmanın en hızlı ve temel yoludur. Ladder Diyagramı’nda bobin olarak çalışan bu talimat, giriş sinyallerine bağlı olarak operandları günceller. Bu makalede, komutun mantığını, kullanımını ve gerçek hayattaki uygulamalarını örneklerle inceledik. PLC programlamaya yeni başlayanlar, TIA Portal ile pratik yaparak bu komutu kolayca kavrayabilir ve otomasyon projelerinde etkin bir şekilde kullanabilir. Daha fazla bilgi için Siemens Industry Online Support’u ziyaret edebilirsiniz.