Siemens TIA Portal’da Zamanlayıcılar (Timers) ve Örnekler
Siemens TIA Portal’da PLC programlamada kullanılan zamanlayıcılar (timers), otomasyon sistemlerinde zaman temelli kontrol sağlayan temel bileşenlerdir. Gecikmeli başlatma, durdurma veya kısa süreli sinyal üretimi gibi işlemler için kullanılır. Bu makale, TIA Portal’daki zamanlayıcı türlerini, mantığını ve kullanım senaryolarını örneklerle açıklayarak sizi timer operasyonlarına hazırlayacaktır. Tüm bilgiler Siemens Industry Online Support’tan doğrulanmıştır.
1. Zamanlayıcılar Nedir?
Zamanlayıcılar, PLC programlamada belirli bir sürenin ölçülmesi veya zaman bazlı çıkışların kontrol edilmesi için tasarlanmış fonksiyon bloklarıdır. Endüstriyel süreçlerde motorların gecikmeli çalıştırılması, alarmların zamanlı tetiklenmesi veya konveyörlerin sıralı kontrolü gibi işlemlerde kullanılır.
2. Zamanlayıcıların Detaylı Açıklaması
Zamanlayıcıların işleyişini ve temel parametrelerini inceleyelim:
2.1. Çalışma Mantığı
Zamanlayıcılar, giriş sinyaline bağlı olarak belirli bir süre boyunca çıkışı kontrol eder. Örneğin, TON tipi giriş aktif olduğunda süreyi sayar ve süre dolunca çıkışı aktif eder.
---[I0.0]----[TON]----(Q0.0)---
PT: T#5s
DB1.MyTON
Açıklama: I0.0 aktif olduğunda 5 saniye sonra Q0.0 aktif olur.
2.2. Parametreler
- IN: Başlatma sinyali (BOOL)
- PT: Önceden tanımlı süre (TIME, örn. T#5s)
- Q: Çıkış sinyali (BOOL)
- ET: Geçen süre (TIME)
3. Zamanlayıcı Türleri ve Farkları
TIA Portal’da temel zamanlayıcı türleri şunlardır:
| Tür | İşlev | Fark |
|---|---|---|
| TON | Gecikmeli başlatma | Giriş 1 olduğunda PT süresi sayılır, ardından Q = 1 olur |
| TOF | Gecikmeli durdurma | Giriş 0 olduğunda PT süresi sayılır, ardından Q = 0 olur |
| TP | Darbeli çıkış | Pozitif kenarda Q anında 1 olur, PT süresi sonrası Q = 0 |
4. Zamanlayıcılar Ne Zaman Kullanılmalı?
Zamanlayıcılar şu senaryolarda tercih edilir:
- Gecikmeli başlatma (örn. motorun ısınması).
- Gecikmeli durdurma (örn. fanın kapanması).
- Kısa süreli sinyal üretimi (örn. alarm flaşörü).
5. Pratik Örnekler
Zamanlayıcıların kullanımını örneklerle inceleyelim:
Örnek 1: Gecikmeli Motor Çalıştırma (TON)
---[I0.0]----[TON]----(Q0.0)---
PT: T#5s
DB1.MyTON
Açıklama: I0.0 basıldığında 5 saniye sonra motor (Q0.0) çalışır.
Örnek 2: Darbeli LED (TP)
---[I0.1]----[TP]----(Q0.1)---
PT: T#500ms
DB2.MyTP
Açıklama: I0.1 tetiklendiğinde LED (Q0.1) 0.5 saniye yanar.
Örnek 3: Gecikmeli Fan Durdurma (TOF)
---[I0.2]----[TOF]----(Q0.2)---
PT: T#3s
DB3.MyTOF
Açıklama: I0.2 kesildiğinde fan (Q0.2) 3 saniye sonra durur.
6. Avantajlar
Zamanlayıcıların sunduğu faydalar:
- Zaman temelli hassas kontrol.
- Esnek proses tasarımı.
- Otomasyon sistemlerinde güvenilirlik.
7. Dikkat Edilmesi Gerekenler
Zamanlayıcı kullanırken şu risklere dikkat edin:
- Çakışma: Aynı IEC_TIMER birden fazla yerde kullanılmamalı. Çözüm: Benzersiz timer tanımlayın.
- PT Hatası: Negatif veya yanlış format hatalara yol açar. Çözüm: PT’yi doğru formatta girin.
- Sıfırlama: TON ve TOF giriş kesildiğinde sıfırlanır, TP otomatik kapanır. Çözüm: Davranışı önceden planlayın.
8. Yeni Başlayanlar İçin İpuçları
Zamanlayıcıları etkili kullanmak için:
- PLCSIM ile test yapın.
- ET’yi izlemek için DB kullanın:
"Timer_DB".Elapsed
- Debounce için 100-200ms ek süre verin.
9. Sonuç
TIA Portal’da zamanlayıcılar (TON, TOF, TP), otomasyon sistemlerinde zaman kontrolü için vazgeçilmezdir. Her birinin farklı işlevleri sayesinde proseslerinizi optimize edebilirsiniz. Bu temel bilgilerle, timer’ları projelerinize entegre etmeye başlayabilir ve ileri uygulamalara hazırlanabilirsiniz! Görüşlerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.
Yorumlar
Yorum Gönder